1) 22آذرماه سال1283هجری شمسی:
مهاجرتبزرگ علمای اسلام و آزادیخواهان تهران آغازشد. دراین مهاجرت سید عبدالله بهبهانی و سید طباطبایی پیشروان نهضت مشروطیت با طرفداران و پیروان خود ابتدا به حضرت عبدالعظیم و سپس به قم مهاجرت کردند. این مهاجرت به منظور جلوگیری از درگیری مردم و نیروهای دولتی انجام گرفت و نخستین شرط بازگشت سران مشروطیت تأسیس عدالتخانه بود. جالب است که این ماجرا در پی ظلم و ستم علاء الدوله حکمران تهران بوقوع پیوست. |
2) رحلت مرجع بزرگ و فقیه کبیر "میرزا حبیب اللَّه رشتی" (1273ش):
مرجععالیقدر تشیع، میرزا حبیب اللَّه رشتی در سال 1198ش (1234ق) در املش گیلان به دنیا آمد. وی پس از یک درگیری که با خان منطقه پیدا کرد، راهی قزوین شد و نزد شیخ عبدالکریم ایروانی شاگردی نمود تا این که در 25 سالگی به اجتهاد دست یافت. ایشان سپس برای استفاده از معارف دینی، راهی نجف اشرف شده و از محضر فقیه بزرگ، شیخ محمدحسن نجفی، صاحب جواهر و شیخ مرتضی انصاری فیض برد. میرزا حبیباللَّه رشتی پس از ارتحال شیخ انصاری از جمله ارکان مرجعیت بود ولی هیچ گاه خود را برای ریاست حوزه معرفی نکرد و وجوه شرعی را قبول ننمود. در حلقه درس میرزای رشتی شاگردان فاضل بسیاری شرکت میکردند که حضرات آیات عظام: علامه سیدمحمدکاظم یزدی، آقا ضیاءالدین عراقی، میرزا حسین نایینی، شیخ عبداللَّه مازندرانی، شیخ فضل اللَّه نوری و سیدابوالحسن اصفهانی و... از آن جملهاند. همچنین آثار متعددی از این فقیه وارسته و مرجع جلیل بر جای مانده که بدایعُ الافکار، الالتقاط، الامامه و الاجتماعُ الامرِ و النهی و... از کتب ارزشمند ایشان میباشد. سرانجام میرزا حبیباللَّه رشتی در 22 آذر 1273ش برابر با 14 جمادیالثانی 1312 ق در 75 سالگی در نجف اشرف رخ در نقاب خاک کشید و در یکی از حجرههای صحن مطهر علوی به خاک سپرده شد. |
|
3) تصویب قانون استخدام کشوری (1301ش) |
4) تغییر متمم قانون اساسی و تفویض و انتقال مقام سلطنت ایران به "رضاخان سوادکوهی" (1304 ش):
پساز مدتها تلاش برای قدرتطلبی و تغییر حکومت توسط رضاخان، سرانجام در نهم آبان 1304 ش مجلس مؤسسان که برای انتقال سلطنت از سلسله قاجار به خاندان پهلوی تشکیل شده بود، مأموریت خود را با تغییر اصولی از قانون اساسی انجام داد. به این ترتیب 153 سال حاکمیت شاهان قاجار بر ایران خاتمه یافت و حکومت 53 ساله رژیم پهلوی به طور رسمی از این روز آغاز شد. ویژگیهای مشترک سلاطین قاجار به ویژه در سالهای آخر آن و نیز پهلوی، استبداد داخلی، بیکفایتی و فرمانبرداری آنان از دولتهای بیگانه بود. رضاخان میرپنج که یک درجهدار ارتش بوده و با توطئه و کمک انگلیس، در سال 1299 ش دست به کودتا زده بود، زمام امور را به دست گرفته و در این روز، رسماً شاه ایران شد. او در 15 اردیبهشت سال بعد، پس از مراسم تاج گذاری، تاسیس سلسله پهلوی را اعلام کرد. رژیم دیکتاتوری پهلوی نیز به دلیل وابستگی به قدرتهای بیگانه و نیز روا داشتن ظلم و ستم فراوان بر مردم ایران، در بهمن 1357 در پی پیروزی انقلاب اسلامی، سرنگون گردید. |
|
5) عملیات امیرالمؤمنین در سرپل ذهاب توسط سپاه (1360ش) |
6) درگذشت استاد "سید غلامرضا سعیدی" نویسنده و مترجم (1367ش):
استادسید غلامرضا سعیدی، نویسنده، مترجم و محقق متعهد ایرانی، در سال 1274 ش در یکی از روستاهای توابع شهرستان بیرجند در استان خراسان به دنیا آمد و در زادگاه خود و سپس در بیرجند به آموختن دانش پرداخت. وی در 21 سالگی پس از فراگیری علوم طبیعی، ریاضی و نجوم و زبانهای عربی، فرانسوی و انگلیسی، به تدریس مشغول شد و سالها بعد در تهران مجله فروغ علم را با همکاری دوستان منتشر کرد. استاد سعیدی طی سفرهای بسیاری که به پاکستان و هندوستان نمود تحت تأثیر افکار و اندیشههای علامه اقبال لاهوری قرار گرفت و همین موضوع موجب شد تا پس از فراگیری زبان اردو، تعدادی از آثار این اندیشمند اسلامی را به فارسی ترجمه کند. از استاد سعیدی در حدود شصت اثر در زمینههای تالیف و ترجمه به جای مانده که زندگانی عماریاسر، فرد و اجتماع، برنامههای انقلاب اسلامی و ترجمه اقبالشناسی از آن جملهاند. این محقق فرزانه سرانجام در آذرماه سال 1367ش در 91 سالگی دار فانی را وداع گفت و در تهران به خاک سپرده شد. |
|
7) 25ذیحجه سال1029هجری قمری:
میرزا نظام الدّین دستغیب شیرازی ازشاعران پرآوازه شیرازی بدرود حیات گفت. وی ازخاندان سادات دستغیب شیرازی بود ازاین رو به نظام دستغیب شهرت یافت. این شاعرهنرمند، درخوشنویسی و خطاطی نیزچیره دست و توانا بود و بویژه خط نستعلیق را زیبا مینوشت. ازنظام دستغیب دیوان شعری بجای مانده که بیشتراشعارش درقالب قصیده و درستایش ائمّه اطهار(علیهم السّلام) است. |
|
8) 25ذیحجه سال1289هجری قمری:
حاج ملا هادی سبزواری عالم، حکیم و فیلسوف پرآوازه ایران بدرود حیات گفت. وی درپایان تحصیلات خود درخراسان بویژه درزادگاهش سبزوار به تدریس پرداخت. حاج ملاهادی سبزواری آرا و دیدگاههای ارزندهای دارد که هنوزهم مورد توجه علماست. این فیلسوف بلند پایه همچنین طبعی روان داشت و اشعارش حاوی نکات فلسفی و عرفانی ظریف است. « هِدایةُ المُستَرشِدین و حاشیه براَسفار» ازمشهورترین آثاراین فیلسوف ارزنده ایرانی بشمارمیروند. |
9)نزول سورهی دهر در شأن امام علی(علیه السّلام) ، حضرت زهرا(سلام الله علیها) و امام حسن و امام حسین(علیه السّلام) و روز خانواده : پس از آن که امام علی(علیه السّلام) و حضرت زهرا(سلام الله علیها) برای برآوردن حاجت خویش، سه روز روزه را نذر کرده بودند و نوبت به ادای آن رسید، در سه روز متوالی مسکین و یتیم و اسیری به دَرِ خانهی آنها آمد و غذایى طلب کرد. آن بزرگواران نیز غذای خود را به آنها داده و خود با آب، افطار نمودند. این خانوادهی کریم در مقابل این عمل، هیچ جزایی را از افراد نخواستند و اجرِ خود را از خدا طلبیدند. در این هنگام بود که وحی بر پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) نازل شد و سورهی دهر یا انسان در شأن امام علی(علیه السّلام) و حضرت زهرا(سلام الله علیها) نازل گردید. |
|
10) پذیرش خلافت توسط امام علی(علیه السّلام) پس از قتل عثمان در مدینه(35 ق):
پس از شورش مردم و قتل عثمان بن عفان خلیفهی سوم در 18 ذیحجهی سال 35 ق، مردم از امام علی(ع) خواستند تا خلافت را بپذیرد. با وجود امتناع ایشان، پافشاری و اصرار مردم باعث شد تا آن حضرت، خلافت را قبول کنند. اما تلاش گستردهی امام برای اجرای عدالت و حقیقت خواهی ایشان در دورهی حکومت، باعث شد که عدهای از صاحبان قدرت و ثروت به مخالفت با آن حضرت بپردازند و سه جنگ جمل، صفین و نهروان را به امام، تحمیل نمایند. |
|
11) درگذشت "ابن سراج" ادیب و شاعر بغدادی(316ق):
ابوبکر محمد ابن سراج در کودکی به مجلس درس ابوالعباس مبرّد، نحوی معروف آن عصر راه یافت و با هوشترین شاگرد او گردید. پس از مرگ استاد به بررسی آراء و ارزیابی نظرها و گفتههای علمای معروف این علم پرداخت. ابن سراج در زمینهی علوم قرآنی، نویسندگی و شعر نیز مهارت بسیار داشت و درفن نویسندگی و شیوهی نگارش از نثری فاخر برخوردار بود. ابن سراج در کتاب الاصول فی النحو، کوشیده است تامسایل نحوی را با نظم و ترتیبی خاص گردآوری کند، به گونهای که میتوان هر موضوع را در بخش معینی یافت. |
|
12) درگذشت "علامه سید ناصر حسین موسوی هندی" فقیه اصولی و محدث(1361 ق):
سیدناصر حسین هندی ملقب به "شمس العلماء" فرزند سیدحامدحسین، از بزرگان علمای هندوستان و مفتی و مرجع اهالی آن سامان، در نوزدهم جمادی الثانی سال 1284 ق به دنیا آمد. وی از محضر والد معظم و سیدمحمدعباس، تحصیل مراتب علمی نمود و در تمامیفضائل و کمالات نفسانیه یگانه بود. برادر وی "سید ذاکر حسین" نیز از علمای نامدار هند است و بر "کتاب عَبَقات" پدر خود شرحی نوشته است. دیوانُ الخُطَب، دیوان الشّعر، المَواعظ، نَفَحاتُ الاَزهار فی فَضایلُ الاَئِمَه الاَطهار(علیهم السّلام) از آثار اوست. سرانجام سیدناصر حسین، این فقیه اصولی و محدث رجالی در 77 سالگی بدرود حیات گفت و به لقاء اللَّه رسید. |
|
13) درگذشت فقیه جلیل و عالم مجاهد آیتاللَّه "محمد غروی کاشانی" (1398 ق):
آیتاللَّه شیخ محمد غروی فرزند علامه آیتاللَّه حاج شیخ محمد حسین مجتهد نطنزی کاشانی در سال 1313 ق در کاشان متولد شد. ایشان مقدمات و ادبیات را از محضر والد و مراجع عصر خود از جمله آیتاللَّه آخوند ملاحبیباللَّه کاشانی فرا گرفت. آن گاه به نجف اشرف مهاجرت کرد و از محضر آیات عظام: میرزا حسین نائینی، سیدابوالحسن اصفهانی و آقا ضیاءالدین عراقی استفادهی کامل نمود. آیتاللَّه غروی، تقریرات اساتید را به رشتهی تحریر آورد و از آن بزرگواران به دریافت درجهی اجتهاد نایل شد. این فقیه بزرگوار سپس به وطن مراجعه کرد و در تهران اقامت گزید. وی مجتهد جامع الشرایط، عالم به معقول و منقول و حاوی اصول و فروع بوده، ادیبی کامل و از نوادر روزگار خویش به شمار میرفت. دَرِ خانهی آیت اللَّه غَرَوی بر روی همگان باز بود و محضری شیرین و منطقی داشت. ایشان دارای اشعاری در مَواعِظ و مَدایِح میباشد و با منکرات با فداکاری مقابله میکرد. آیت اللَّه غَرَوی سرانجام در 83 سالگی به دیدار معبود شتافت. |
|
14) وقوع جنگ بین نیروهای ایتالیا و اتیوپی در نزدیکی مرز سومالی (1934م) (ر.ک: 3 اکتبر) |
|
15) کشته شدن بیش از پنج هزار نفر در اثر سقوط بَهمن در کشور "پِرو" (1941م):
یکی از حوادث طبیعی که معمولاً خسارات مالی و جانی همراه دارد، سقوط بهمن میباشد. بهمن، اصطلاحاً به تودهای وسیع از برف و یخ اطلاق میشود که به دلیل وزن زیاد، از ارتفاعات بلند سرازیر شده و دامنه کوه را در بر میگیرد. در این گونه حوادث، معمولاً علاوه بر جادهها و جنگلهای سرراه، دهکدهها نیز در معرض ویرانی و تخریب قرار میگیرند و افرادی نیز جان میبازند. یکی از بهمنهایى که تلفات زیادی به بار آورد، ریزش بهمن در کشور پرو در امریکای جنوبی بود. در این حادثه که در 13 دسامبر 1941 در ناحیه هواراس پرو رخ داد، حدود 5 هزار نفر از مردم این منطقه کشته شدند و تعداد زخمیها به حدود 14 هزار نفر رسید. منطقه هواراس در دامنه کوههای آند قرار دارد. |
|
16) مرگ "حیدر علیاف" رئیس جمهور سابق آذربایجان (2003م):
حیدر علیرضا اوغلی علیاف معروف به حیدر علیاف در ماه می 1923 در نخجوان آذربایجان به دنیا آمد. پدرش علیرضا از مهاجران ایرانی بود که در جستوجوی کار به آذربایجان شوروی سابق رفته بود. علیاف پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی، در سال 1941م به عنوان مأمور سازمان جاسوسی شوروی سابق (کا. گ. ب) و در پوشش یک دیپلمات وارد تهران شد و در ارتباط با سران حزب توده و فرقه دموکرات آذربایجان و کردستان قرار گرفت. در آن زمان، نیروهای روس در قسمتهای شمالی ایران مستقر بودند و احزاب شورشی دموکرات در آذربایجان و کردستان با حمایت حزب منحله توده که پس از سقوط رضاخان پهلوی جان تازهای گرفته بود، خود را برای تأسیس جمهوریهای خودمختار در این دو استان آماده میساختند. حضور حیدرعلیاف در تهران به ویژه برای جمهوری خودمختار آذربایجان که وابستگی بیشتری به روسیه داشت، دلگرم کننده بود. علیاف با روحیه بخشیدن به حزب توده و فعال ساختن آن، در سال 1942م از ایران خارج شد و در 1945 همزمان با اعلام تشکیل جمهوریهای خودمختار مهاباد و تبریز موفق شد به عضویت حزب کمونیست شوروی سابق درآید. علیاف از 1950 تا 1964م در پستهای مهم وزارت امنیت و وزارت کشور و کا.گ.ب آذربایجان قرار داشت و علاوه بر ترقی در سازمان جاسوسی شوروی تاحد ریاست کا.گ.ب شاخه آذربایجان، سلسله مراحل پیشرفت در حزب کمونیست شوروی را نیز پیمود. حیدر علیاف در سال 1967م دبیرکل حزب کمونیست آذربایجان شد و طی سالهای طولانی در رأس تشکیلات امنیتی و حزبی آذربایجان قرار داشت. اما در پی مرگ لئونید برژِنِف در نوامبر 1982م، علیاف به عضویت دفتر سیاسی حزب کمونیست شوروی درآمد و معاون اول نخستوزیر شد. در این سالها، محافل سیاسی غرب، از حیدرعلیاف به عنوان نخستوزیر آینده شوروی یاد میکردند. او در این سمت به عنوان یکی از طراحان اصلی استراتژی منطقهای شوروی در خاورمیانه کشف شبکه جاسوسی حزب منحله توده در سال 1983م توسط جمهوری اسلامی ایران و انحلال آن، بزرگترین ضربه را بر حیثیت سیاسی علیاف وارد ساخت تا این که با به قدرت رسیدن میخائیل گورباچف، حیدرعلیاف در سال 1987م از دفتر سیاسی حزب کمونیست اخراج شد. وی پس از آن به توطئه علیه گورباچف ادامه داد و در نا امن ساختن اوضاع قرهباغ، ایفای نقش نمود. وی در حوادث کشتار مردم باکو در زمستان 1990م، نیز مزوّرانه خود را حامی مسلمانان مظلوم آذربایجان جا زده بود و این امر، موجب شد بعضی از تشریفات آذربایجان به افشای چهره قدرتطلبِ وی، بپردازند. حیدر علیاف در پی برکناری گورباچف از قدرت و فروپاشی شوروی به ریاست جمهوری نخجوان و سپس در پنجم اکتبر 1993م به ریاست جمهوری آذربایجان برگزیده شد. حیدرعلیاف در طول دوران ده ساله زمامداری خود، ارتباط تنگاتنگ و نزدیکی با ایالات متحده امریکا و رژیم صهیونیستی برقرار کرد و پایگاه نظامی در اختیار امریکا قرار داد. وی در اواخر عمر، زمینههای قدرتگیری فرزندش الهام علیاف را فراهم آورد و در ماههای پایانی عمر، عملاً زمام امور را به پسرش سپرد. وی درنهایت در سال 2003م بر اثر بیماری از قدرت کنارهگیری کرد و پسرش الهام علیاف به این مقام انتخاب گردید. حیدرعلیاف سرانجام در سیزدهم دسامبر 2004م در پی ابتلا به بیماریلاعلاج در هشتاد و یک سالگی درگذشت. |
|
17) روز ملی "سنت لوسیا":
جزیره سنت لوسیا واقع در دریای کارائیب در امریکای مرکزی، در اواخر قرن پانزدهم میلادی به وسیله یک کاشف اسپانیایى کشف و ضمیمه امپراتوری اسپانیا شد، ولی تا قرن شانزدهم مسکونی نگردید. در نیمه دوم قرن هفدهم و تمام قرن هجدهم، به مدت یکصد و پنجاه سال بر سَرِ تسلط بر این جزیره کشمکش وجود داشت به صورتی که این جزیره چهارده بار دست به دست گردید تا سرانجام در سال 1803، انگلستان بر آن تسلط یافت و بر اساس معاهده پاریس این حاکمیت رسمیت پیدا کرد. از آن پس، این جزیره به کشتزارهای وسیعِ نیشکر مبدل گردید. سنت لوسیا بیش از یکصدوهفتاد سال تحت استعمار انگلستان قرار داشت تا این که در سال 1967م خودمختاری و در بیست و دوم فوریه 1979م استقلال یافت. جزیره سنت لوسیا با 617 کیلومتر مساحت مربع، در امریکای مرکزی و در شرق دریای کارائیب واقع است. این جزیره بیش از 150 هزار نفر جمعیت دارد و پیشبینی میشود که جمعیت آن تا سال 2020 در حدود 200/000 نفر شود. پایتخت این کشور کاستریس نام دارد و واحد پول آن دلار کارائیب شرقی میباشد. شهرهای مهم آن عبارتند از: میکود، سوفرید و ویوفورت اکثریت سکنه این جزیره به زبان انگلیسی سخن گفته و پیرو آیین کاتولیک میباشند. اکثریت مردم این جزیره سیاهپوست هستند. روز ملی سنت لوسیا، سیزدهم دسامبر میباشد. نوع حکومت این کشور فرمانداری کل و تحت حکومتِ تشریفاتی پادشاه انگلستان قرار دارد. |
